Creatief en ook nog sensitief?

Onzekerheid en twijfel: de zegen en de vloek voor de meeste creatieve, sensitieve mensen. De krachtige verbeelding, het gevoel voor sfeer en energie stuwt tot het bouwen van werelden in je eigen hoofd. De zegen is dat dat leidt het vermogen heel veel verschillende kanten zien van een situatie, een probleem of een ander. 

De vloek is dat die geweldige hoeveelheid van beelden en ideeën regelmatig leidt tot het overanalyseren van wat wel of niet goed is en dat kan verlammen (’analysis paralysis’). Of tot keuzestress, FOMO (fear of missing out) of irrationele angsten vanwege het ook kunnen zien van rampscenarios

Orakels, adviseurs en andere hulp

Hoe gebruik je dan de productieve, creatieve kanten van gevoel en verbeeldingskracht en ontsnap je aan het niet nemen van beslissingen? Hoe weet je, uit al die mogelijkheden of je het goed doet? Gebruik je Big Data om je een steuntje in de rug te geven? Luister je naar advies van anderen? Ga je op je onderbuikgevoel af? Laat je je leiden door enthousiasme, competitiedrang, bewijsdrang of andere emoties?

Historie

Sinds mensenheugenis hebben we hulp gezocht bij het maken van beslissingen. Het Orakel van Delphi bracht uitkomst. Of de talloze zogenaamde divinatie systemen zoals het duizenden jaren oude Chinese Boek der Veranderingen (I Tjing) of de honderden variaties Tarot kaarten hielpen bij inzicht krijgen in dilemma’s en vraagstukken. 

Er zijn altijd adviseurs geweest van waarzeggers, medicijnmannen en dorpsoudsten die je hielpen bij het interpreteren van dromen en voortekenen, tot en met adviseurs die met talloze schema’s en modellen je proberen te helpen bij het in kaart brengen van je gevoelens, gedachten en data.

Mintzberg: Denken, Doen en Inzicht

Maar zelfs bij het kiezen van welke hulpbronnen je kiest, zul je een beslissing moeten nemen! Zucht. De management goeroe Mintzberg schetst in dit filmpje zijn bekende driehoek waar managers zich in bewegen als ze moeten beslissen:

  • Eerst denken focust op rationele, analytische beslissingen waarbij je Big Data kunt gebruiken.
  • Eerst doen is een vorm van al experimenterend ontdekken wat de juiste gedachtengang en de juiste beslissing is.
  • Eerst zien heeft voor hem te maken met kunst, een aha!-moment krijgen en dat in actie omzetten. 

Hij heeft gelijk. Er is niet een juiste weg. Je hoeft Predictably Irrational van Daniel Ariely maar open te slaan om je te realiseren dat we wezens zijn die én rationeel zijn, én emotioneel, én een onderbuikgevoel hebben. 

Reageren of creëren?

Als je beslissingen neemt raad ik je aan om de volgende stappen te nemen. Je gaat uit van wat je wilt creëren. De aard van dat doel informeert je over het soort besluitvorming dat geschikt is. 

  1. Verhuis van een reactieve staat van denken (wat kan, mag of moet) naar een creatieve door je eerst af te vragen: Welke werkelijkheid/resultaat wil ik creëren als alles mogelijk was? Zie het voor je alsof het een herinnering is.
  2. Laat de reactieve hersenkwab die je zal vragen of het wel realistisch is of je vertelt dat dat toch nooit lukt even links liggen. Visies die geladen zijn met energie hebben de eigenschap het vermogen te creëren ze mogelijk te maken. Zo zijn vele innovaties ontstaan die vroeger onmogelijk waren.
  3. Beoordeel de aard van je doel. Hier zijn wat voorbeelden met daaraan gekoppeld het soort besluitvorming: Opruimexpert Marie Kondo van het programma Tidying Up gaat vooral op het onderbuikgevoel zitten en vraagt bij het beslissen of iets weg kan of niet: ‘Does it spark joy?’ Onze oudste zoon is PhD Wiskunde/Statistiek en werkt met Big Data als data-analist voor een app want dat is daar een nuttige manier om gebruikers-gedrag te beoordelen. En bij doelen die om ontdekkingen vragen zoals het ontwikkelen van nieuwe technologie is een hoge mate van doen en voorwaarts falen vereist.  

Het kan ook zijn dat het een mix is van 25%-50%-25% en dan kies je voor elk deel een andere besluitvormingsmethode.

Koester je twijfel en onzekerheid als creatieve bron. En laat ze niet verworden tot een moeras!

George Parker
+31 6 5110 8415