Beginner’s mind

De vorige keer schreef ik over de ‘stamcel-staat’ ook wel ‘the beginner’s mind’ genoemd. Je kijkt in die bewustzijnstoestand met naïeve ogen naar jezelf en de situatie waar je je in bevindt. Alsof je niets weet, geen aannames doet, open staat voor oneindig veel mogelijkheden. Ik heb een aantal reacties gekregen van mensen die me vertelden het lastig te vinden om hun hoofd leeg te maken. En dat is het vaak ook omdat ons denken vaak bepaald wordt door wat we al weten en ervaren hebben.

Stel dat je een opticien bent en je denkt na over een nieuwe winkelinrichting. De kans is groot dat je ideeën gestuurd worden door wat gebruikelijk is in de branche, door de winkels waar je zelf al eens geweest bent, door de huidige inrichting of door wat je op dit moment vind dat kan, moet of mag. Het is logisch dat dat gebeurt, want je hebt misschien wat vage ideeën over wat je zou willen. Maar de beelden in je hoofd wegen zwaarder dan abstracte woorden (een beeld zegt meer dan duizend woorden) en sturen je denken daarom meer. Bovendien ben je al zo lang gewend aan de gebruikelijke associaties dat er in je brein zogenaamde neurale paden zijn aangelegd. Door deze psychologische en ook biologische werking blijf je dus rondzwerven in de bekende cirkels. Hoe kom je daaruit zodat je met frissen ogen naar de toekomst kijkt?

Gateway herinneringen

De eerste stap is momenten in je eigen geschiedenis te vinden waarop je voelde dat er een nieuwe wereld voor je open ging. Vaak zijn dat soort momenten ‘eerste keren’. Bijvoorbeeld de eerste keer dat je je veters kon strikken, de eerste keer dat je een goed cijfer haalde op school, je eerste kus, je eerste rijles, je eerste baan, je eerste vliegreis. Op die momenten voel je vaak, al is het maar kort, dat oude regels niet meer gelden en dat je nieuwe moet ontdekken. Het zijn momenten van overgang waarop je even niets (of veel minder) hebt aan wat je allemaal al weet en kunt. Het zijn herinneringen die je toegang geven tot dat ‘beginner’s mind’ gevoel. Ik noem het gateway-herinneringen. Ze openen een deur naar het gevoel van de ‘beginner’s mind’.

Gateway films, -boeken, -mensen, -activiteiten, -omgevingen, -muziek

Er zijn ook andere prikkels die je in die beginner’s mind stemming te komen. Ik ben filmgek en ken een aantal films die me steevast losmaken van de waan van alledag en me toegang geven tot vrij denken zoals bijvoorbeeld The Matrix, The Wizard of Oz of Inception. Maar het kunnen ook gateway-boeken zijn die je hoofd ontspannen en je hoofd van mentale zuurstof voorzien. Of mensen, activiteiten, muziek of omgevingen die je in die stemming brengen.

Neem een aantal dagen de tijd om een aantal van die gateways te verzamelen. Hoe meer je er op focust, des te meer zul je er vinden.

Nu je een aantal ingangen hebt gevonden tot vrij denken heb je prikkels nodig om, in het geval van de opticien, over mogelijke winkelinrichtingen te fantaseren en vrij te associëren. Je helpt jezelf door

  1. Jezelf toestemming te geven tot vrije associatie
  2. Te doen alsof je een miljard hebt (geld is een sterk afleidende en beperkende factor voor veel mensen)
  3. Je een lege wereld voor te stellen die je van nul af aan opbouwt. In het geval van de opticien een lege ruimte bijvoorbeeld. Maar als je opnieuw naar je werk, een relatie, een vakantie of andere dingen wilt kijken, stel je je voor dat je een heel nieuw vak mag creëren, een relatie mag bouwen met iemand die je nog niet kent of eindeloos veel tijd hebt voor een vakantie.
  4. Te doen alsof je alleen maar enthousiastelingen om je heen hebt die je aanmoedigen om verder te gaan.

Praktisch

Als je jezelf eenmaal op gang hebt gebracht, zal die stemming alleen maar versterkt worden. Elke keer dat de nuchtere realiteit, je verleden, je onzekerheden, rationele denken of omgeving je dwars zit of je creatief proces verstoort, keer je terug naar je gateways en vind je je weg terug naar de ‘beginner’s mind’. Pas als je iets voor je ziet waar je erg enthousiast van wordt, is het tijd om naar de huidige realiteit te kijken.

Je zult merken dat op dat moment vragen over haalbaarheid boven komen drijven. Of dat je onzeker begint te worden hoe andere mensen erover denken. Sluit geen compromissen maar zet een aantal van de essenties op een rij waardoor je trouw blijft aan de kern van je ideeën. Natuurlijk voelen die eng, gevaarlijk of risicovol aan. Dat is niet alleen mijn ervaring maar ook die van alle kunstenaars en artiesten die ik ken. En ook van David Bowie die er hier kort over praat (1 minuut). Zo’n clip is voor mij een prima gateway overigens.

Zet de essenties van je ideeën op een rij en probeer ze in het klein uit (de SurvivalVersie in de IDEAL Cyclus). Als het gevaarlijk en onzeker voelt, zit je op het juiste spoor.

George Parker