Parkers Principe van de Mentale Zwaartekracht
Als ik de af en toe misselijkmakende emoties die zijn gedrag oproept achterwege laat, is Donald Trump is een dankbaar studie-object. Zelden zagen we zo duidelijk hoe ‘the art of make belief’ werkt.
Mijn Principe van de Mentale Zwaartekracht helpt te verklaren hoe ons denken en geloof gestuurd wordt. Het luidt:
“Je perspectief (en daarmee je focus en je realiteit volgens mijn Drie Wetten van Waarneming) wordt bepaald
door de informatie die het zwaarste weegt in je hoofd.”
De zwaartekracht van informatie wordt ten eerste bepaald door de vorm waarin we het tot ons nemen. Informatie in de vorm van beelden zeggen meer dan duizend woorden. Informatie in de vorm van ervaringen zeggen meer dan duizend beelden. En informatie in de vorm van ervaringen die je diep raken zeggen meer dan duizend gewone ervaringen.
Ten tweede kun je informatie ook verzwaren door herhaling.
En de derde component die de zwaarte van informatie bepaald is in hoeverre je erin geïnteresseerd bent.
De vierde is de energie en het geloof waarmee die informatie gebracht wordt.
Als al die vier componenten aanwezig zijn, word je er het sterkste door beïnvloed. En nestelt het zich het sterkst in je herinnering. Die herinneringen zijn beelden in je hoofd die in hoge mate je kijk op de wereld bepalen. Ze vormen de bril waarmee je informatie filtert. En wat je projecteert op de wereld. Zoals Krishnamurti ooit zei: het gaat er niet om wat je ziet, maar om wat je erin ziet.
Een verontrustend maar helder voorbeeld: Donald Trump
In de afgelopen jaren zagen we Donald Trump anderen verwijten wat hij zelf continu doet: feiten manipuleren, verdraaien of domweg uit zijn duim zuigen. Dat deed hij met veel geloof in zijn eigen verhalen (check), herhaalde het eindeloos (check), deed dat op een beeldende manier die emoties losmaakte (check) en voor een aanhang die het graag wil(de) horen (check).
Daarmee is het perspectief waarvan uit zijn ruim zeventig miljoen stemmers naar de wereld kijken heel hardnekkig geworden. Alles wat gebeurt, inclusief Biden’s overwinning, wordt geïnterpreteerd vanuit het perspectief van Donald Trump. En daarin domineren een aantal dingen die hij beter had kunnen uitwerken met een goede therapeut dan over de rug van een heel land en de rest van de wereld.
Winnen om te camoufleren dat je er niets van weet
Een van die dingen is zijn obsessie met winnen. Er zijn theorieën (Daniel Ofmans Kernkwaliteiten benadering bijvoorbeeld) die beweren dat zo’n overdrijving voortkomt uit een hartstochtelijke poging het tegenovergestelde te camoufleren. In dit geval dat je eigenlijk een verliezer bent. Beide extremen zijn natuurlijk niet waar maar in je hoofd heb je beelden verzameld die het waar maken voor je.
Zo’n theorie is minder rechtlijnig en duidelijk dan de extremen die je in je hoofd hebt. En vraagt om studie-inspanning. Of, nog moeilijker, zelfonderzoek waarbij er zeer vermoedelijk lijken uit de kast komen die op zijn zachtst gezegd onprettig zijn om onder ogen te zien. Ik praat uit ervaring. Slik.
Maar het lijkt alsof veel van Trump’s overredingskracht veroorzaakt wordt doordat hij dat soort inspanning niet pleegt. Hij blijft hangen in wat wel ‘Mount Stupid’ (DomBerg in de afbeelding) wordt genoemd in het Dunning-Kruger effect.
Bluf en beginners-geluk
Dunning en Kruger bestudeerden het verschijnsel dat je overtuigd bent dat je alles van een onderwerp of vakgebied weet terwijl je er eigenlijk helemaal niets van weet. Die schromelijke zelfoverschatting klinkt tegenstrijdig, maar ik ken het verschijnsel als bluf. Dat is in mijn leven, zeker in mijn tienerjaren maar ook daarna, een uitstekend instrument geweest om door mondelinge examens heen te komen bijvoorbeeld.
Het helpt me ook om me in nieuwe situaties te storten zoals in 1993 toen ik als beginnend trainer om 11 uur van mijn mentor te horen kreeg: “Wil jij de Roos van Leary vanmiddag behandelen?”. Zonder enige twijfel zei ik ja. En vroeg om de pagina’s theorie die hij vast had. Tijdens de lunchpauze heb ik met een mix van nervositeit en opwinding de theorie tot me genomen en een levendige, speelse werkvorm verzonnen. En om half 2 stond ik te bluffen alsof ik de theorie al tien jaar kende.
De val naar echt leren
Het verschil met Trump is dat ik donders goed wist dat ik niets wist. En dat maakt dat ik bewust mijn onzekerheid overstemde met bluf om de maanden daarna hard te studeren, de bronliteratuur te bestuderen, De Stad van Axen (helaas alleen nog tweedehands en duur verkrijgbaar) las geschreven door Ferdinand Cuvelier, en originele werkvormen ontwikkelde.
In dat proces word je je snel bewust dat het onderwerp of het vak iets complexer is dan je dacht, ga je door de vallei der wanhoop heen waarbij je het bijna opgeeft en klimt dan langzaam omhoog. Daarin is het soms zuchten en steunen en veel twijfelen.
Permanente twijfel is een symptoom van meesterschap
Dat laatste gaat nooit meer weg. Het is het gevolg van het feit dat personen met verbeeldingskracht en zelfbewustzijn altijd andere perspectieve kunnen, én willen, zien. Dat leidt tot verwondering, twijfel, experimenten en gesprek.
Als die kenmerken ontbreken bij anderen (of jezelf) zitten ze mogelijk op DomBerg. Dat is niet erg want die bluf is een ingrediënt van beginnersgeluk en verhoogt de kans op succes.
Maar als je er een permanente verblijfsplek van maakt en liever golft, tv kijkt en tweet dan studeert, leidt die permanente zelfoverschatting tot hoogmoed. En de geschiedenis toont aan dat die hoogmoed altijd wordt gekeerd. De vraag is hoeveel slachtoffers het heeft gekost.
En of we het eerder hadden kunnen keren. Bijvoorbeeld door het mentale perspectief geleidelijk, ongemerkt te veranderen door het voeren en herhalen van informatie in de vorm van beelden en ervaringen. Lukt het niet met Trump, dan blijft het nodig om andere perspectieven aan zowel de republikeinen als democraten te laten zien. Want als emoties hoog oplopen is huisvesting op Mount Stupid zeer waarschijnlijk.
George Parker
Creatief Producent van Transformatie & Innovatie
george@georgeparker.nl
06 5110 8415
Of het nu gaat om een enkel event of een heel verbeterings- of vernieuwingstraject van producten en processen: ik bouw, online en live, met je mee van inspiratie via visualisatie van resultaten, directe actie en probleemoplossing naar realisatie. Met originele LectureShows©, illustratie/animatie en een pakhuis aan ervaring en technieken die je helpen toe-leren naar gewenste resultaten langs mijn IDEAL Cyclus©.